top of page

Locatie:

Woerden

Opgave:

Inrichtingsplan tender

Opdrachtgever:

Bolton Bouw & Ontwikkeling

Samenwerking

Heren 5 Architecten
Studiospacious
W/E Adviseurs
SPARK
Woerden Makelaardij
Thuismakers Collectief
Studio Wessels Boer
KRAFTKOPY
Studio PXL

Planteam:

-

Oppervlakte:

0.9 ha

Ontwerpperiode

2023-heden

Status:

gewonnen

Participatie:

-

Porta - Woerden

De zuidelijke entreepoort markeert de plek aan de stadsstraat tegenover het La Fontaineplein. Als nieuw Woerdens icoon verleidt PORTA bezoekers en bewoners om het blok in te gaan. In de plint van het blok bevinden zich een diversiteit aan uitnodigende functies, zoals GYM By Voorn en een collectieve huis/buurtkamer voor PORTA en de buurt eromheen. Hier leven verschillende doelgroepen samen rondom een groen natuurhart. Een gedeelde habitat voor mens, plant en dier. Naast de entreepoort ‘De Porta’ bevinden er zich nog twee groene poorten in plan PORTA. Deze poorten staan zowel letterlijk als figuurlijk voor verbindende schakels om verschillende buurten, mensen en contrasten met elkaar te verbinden tot een geheel.

Een verbindende binnentuin

De binnentuin vormt een vierde ruimtelijke identiteit, naast de sferen van de stadsstraat aan het La
Fontaineplein, de buurtstraat en het spoorprofiel. De tuin vormt het groene en blauwe hart van het blok en is ontstaan door de vormgeving van een symbiose tussen natuurinclusieviteit, klimaatadaptatie en woongemeenschap. Kenmerkend voor de binnentuin is de groene inrichting op verschillende niveaus. Alle niveaus worden met elkaar verbonden door de diagonale looplijn van de entreepoort ‘de Porta’ tot aan de natuurkamer. De natuurlijke looplijn loopt langs een gevarieerd landschap, een intelligent en robuust watersysteem en inclusief ingerichte verblijfsruimtes voor jong en oud. Het watersysteem draagt zorg voor de bewatering van de vele inheemse flora. De samenleving van de binnentuin is uitgewerkt in acht kernwaarden, die terug te zien zijn in de bouwstenen voor de inrichting. Deze opzet zorgt ervoor dat de tuin in definitieve uitwerking samen met de nieuwe bewoners vormgegeven wordt.

De acht kernwaarden

1. Een plek voor jezelf en een plek voor samen, Om collectiviteit goed te laten functioneren, is privacy ook van belang. Daarom zijn er in PORTA zones met duidelijke gemeenschappelijke gebieden en puur private plekken. In de overgangszone van private tuinen naar de collectieve tuin, worden robuuste plantenzones – met watersysteem – ingericht, die de privacy logisch mee vormgeven.

2. Activerende overgangen, De overgangszones van het plan activeren de ontmoeting en dragen bij aan verbinding. Tussen bewoners onderling, maar ook met passanten, bezoekers en met de natuur. De toevoeging van groen, bankjes en muurtjes zorgen voor een plek om te zitten tijdens het praatje over de heg. Dit stimuleert de onderlinge ontmoeting. De poorten in het plan geven een attentie van de overgang van openbaar gebied naar een meer collectieve ruimte. De passant voelt zich daardoor te gast en tijdelijk onderdeel van de community van PORTA. Aan de binnenzijde hebben de zuidelijke en noordoostelijke appartementengebouwen een ontsluiting via een verhoogde leefstraat. Hier is ruimte voor de spontane ontmoetingen die essentieel zijn voor sociale netwerken in een woongebouw. Alle trappenhuizen van de appartementengebouwen zijn prominent aanwezig en verbonden met de straat én de binnentuin, zodat een actieve leefstijl wordt gestimuleerd en alle bewoners als vanzelfsprekend zijn verbonden met het groene hart van PORTA. Voor de grondgebonden woningen zijn de overgangen tussen privétuinen en de collectieve tuin ontworpen om privacy te garanderen en verbinding te maken. Overgangen ontworpen met zitelementen worden gecombineerd met beplanting, waarmee de uitwisseling tussen dier en mens ruimte krijgt.

3. Verbonden en actieve routes, De poorten van PORTA zijn gethematiseerd en passend bij de positie van de poorten in het geheel. Ze verbinden de binnenwereld van PORTA met het netwerk van Snellerpoort. De informele dwarsstraatjes bouwen voort op het dwaalmilieu dat de oostelijke ontwikkeling van Snellerpoort verbindt met het buurtpark. De diagonaal binnen PORTA kent verschillende hoogtes en draagt daarmee bij aan gezonde beweging. De routes verbinden plekken van ontmoeting en spel, en dragen bij aan fysieke en sociale verbinding.

4. Maatwerk voor verplaatsing, Verschillende vormen van vervoer hebben een plek gekregen in het plan. Voetgangers en fietsers staan hierbij op de eerste plaats. Uit het zicht heeft PORTA de auto ingepast, de vormgeving draagt bij aan een aangenaam gevoel van thuiskomen. De fiets is integraal onderdeel van de gemeenschap; die staat voor het grijpen in privé bergingen en collectieve voorzieningen.

5. Voor mens en dier, De inrichting van PORTA richt zich op een wederkerigheid tussen mens en natuur. Dit betekent dat we het beplantingsplan afstemmen op menselijk en dierlijk gebruik. Eetbaarheid en ruimtelijke kwaliteit voor mens en dier staan centraal door de pijlers voedsel, veiligheid, verbinding en verblijf. Inheemse Woerdense beplanting is daarbij leidend in de inrichting. De houten folly op de hoge tuin is een centrale plek waar PORTA bewoners gereedschap delen. De gevel doet tevens dienst als insectenhotel

6. Ontwerpen met hoogtes en laagtes, PORTA houdt rekening met opgaves van de toekomst. De klimaatopgave is geïntegreerd in de ruimtelijke kwaliteit. Kenmerkend is de inrichting met verschillende hoogtes en laagtes. Hiermee creëren we niveaus die bijdragen aan goede bodemgesteldheid en natuurlijke buffers, voor bijvoorbeeld extreme regenval. Wonen in een klimaatbestendige omgeving draagt bij aan een fijnere woonbeleving. En de hoogtes en laagtes hebben ook hun uitwerking op de verbeeldingskracht van de mens. Het nodigt uit tot spelen, zeker in combinatie met ontworpen speelelementen als het speelnet boven de parkeergarage en de kunstobjecten langs de diagonaal.

7. Ontwerpen met tijd, Het plan voor PORTA is flexibel. Bolton en partners geven nadrukkelijk vorm aan eigenaarschap. De basis van het ontwerp wordt ingericht en heeft mogelijkheden tot aanpassing. Op deze manier vormt het ontwerp een startpunt voor duurzame ontwikkeling, waar nieuwe Woerdense bewoners hun steentje aan bij kunnen dragen.

8. Vruchtbare ondergrond, De inrichting onder het maaiveld draagt bij aan de kwaliteit van de bovengrond. PORTA zorgt voor gezond bodemleven, met passende substraatlagen op hoogte en goede bodemstructuur in volle grond. Door het toevoegen van een gelaagd watersysteem is de tuin aantrekkelijk tijdens extreme regenval, maar ook bij extreme droogte. De aanwezigheid van de vijver zorgt ervoor dat het leven met water onderdeel wordt van de beleving van de binnentuin. De robuuste groenstructuur verzorgt voldoende schaduw bij extreme warmte.

De V-acht

Als onderdeel van deze natuurinclusieve benadering is PORTA ontworpen vanuit de V-acht methode. Dit betekent dat voor de verschillende doelsoorten een habitat wordt ingericht met voldoende voedsel, vocht, veiligheid, plekken voor voortplanting. Dit zorgt voor verbinding en verspreiding op de grotere schaal, variatie en het voorkomen van verstoring. Dit gebeurt door een integrale afstemming tussen dak-, gevel- en bodeminrichting. De natuurinclusiviteit krijgt vorm door
gebouwgebonden oplossingen, de keuzes in het beplantingsplan en de keuzes voor het toepassen
van open water. Op hoofdlijn betekent het:

V1: Voedsel voor de verschillende doelsoorten wordt gevonden op de daken, in de geveltuinen en in de collectieve tuin. Hierbij moet worden gedacht aan nectar- en besrijke beplanting, maar ook aan
insecten of andersoortig voedsel
V2: Vocht is net als voor de mens ook voor dieren cruciaal. In de tuin voorzien we in een dakwadi en in een vijver met een natuureilandje.
V3: Veiligheid bieden we de dieren d.m.v. nestkasten die op de juiste geveloriëntatie en hoogte worden geïntegreerd. Maar ook de verdichte structuur van heesters en onderbeplanting (dekking) geeft verschillende diersoorten de veiligheid waardoor PORTA een potentiële verblijfsplek is.
V4: Naast de nestkasten worden er ook kraamkasten in de gebouwen opgenomen. Deze plekken voor voortplanting worden versterkt door de (solitaire) bomen waarin voor sommige doelsoorten een kraamplek is.
V5: PORTA is onderdeel van het ecologische netwerk van Woerden. Door de verbinding tussen de kleine schaal en het netwerk is de habitat duurzaam en kan een doelsoort migreren.
V6: Gekoppeld aan die grotere schaal bieden we doelsoorten ook de mogelijkheid om zich te
verplaatsen. Hierdoor ontstaat een grotere leefomgeving die passend is bij sommige diersoorten, bijvoorbeeld in de zoektocht naar voldoende eten.
V7: PORTA is geen monocultuur. De tuin voorziet op de schaalgrootte van het bouwblok in variatie. Deze variatie wordt versterkt door de goede verbinding die er is met de omliggende bouwblokken, maar ook met de grotere schaal van Woerden.
V8: Onderdeel van de collectieve tuin is de regelmatige verstoring van de leefomgeving van
dieren door bijvoorbeeld spelende kinderen of andere inwoners van PORTA. Door de zonering van
het plan wordt deze verstoring voorkomen. De inrichting van de daken met groen- en bruindaken draagt bij aan de onverstoorde leefomgeving van verschillende vogelsoorten.

bottom of page