Veenpad Allemansgeest - Voorschoten

< Back

Bij werkzaamheden voor de Voorschotense nieuwbouwlocatie Krimwijk II, ook wel bekend als Park Allemansgeest, zijn bijzondere archeologische vondsten gedaan. De vondsten stammen uit de late Bronstijd en zijn uniek voor West-Europa. De vondsten bestaan uit twee veenpaden, waarschijnlijk uit de late Bronstijd. Dat is ongeveer 1000 -600 jaar voor Christus. De vondsten in Voorschoten zijn uniek in Nederland en daarbuiten. Vergelijkbare veenpaden zijn in Nederland voornamelijk in Drenthe gevonden. Maar in de kustzone, waarin Voorschoten ligt, is de aanwezigheid van veenpaden zeer zeldzaam. Daarnaast is de lengte van de veenpaden bijzonder. Elders in Europa, bijvoorbeeld in Duitsland en Engeland, komen ook veenpaden voor. Maar deze zijn meestal veel korter dan de twee Voorschotense veenpaden. Het ene pad heeft een lengte van 360 meter, de ander van bijna 100 meter.
RRog werd gevraagd om een ontwerp te maken voor de inpassing van deze archeologische vondst in een reeds ontworpen verkaveling van de nieuwbouwwijk.

Archeologische definitie

Een veenpad is een gebouwde weg in het veen. Bij de vondst in Voorschoten heeft dit pad een breedte van ongeveer 80 centimeter. Het pad is vergelijkbaar met een houten steiger zoals wij die nu kennen. Het bestaat uit op elkaar gestapelde takken rijshout, bij elkaar gehouden door verticaal en diagonaal geslagen houten palen. De veenpaden werden oorspronkelijk gebruikt als transportroute van droge gebieden naar het water of tussen droge gebieden. Daarnaast hadden ze soms een rituele betekenis. De natte gebieden met veel vennetjes werden gezien als een spiegel voor de goden. Vanuit de droge gebieden liepen mensen over de paden naar het natte veengebied om daar te communiceren met de goden en soms ook om ter plekke te offeren.
De oorspronkelijke ligging van het veenpad dient onder het maaiveld te worden geconserveerd.

Ontwerpvisie

Twee werelden ontmoeten elkaar. De rustige, zacht golvende openbare ruimte van Park Allemansgeest wordt scherp doorsneden door de weerbarstigheid van de historie.

Het veenpad loopt als een breukvlak door de nieuwe woonwijk; een spoor achter latend van een tijd die is voorbij gegaan. Het tracé van de vindplaats is de aanleiding voor het ontwerp van een bijzondere openbare ruimte. Leidraad in de beeldvorming is het maken van een ruimte die associaties oproept met de oude betekenis van het pad, die de omwonenden en passanten, jong en oud, zal prikkelen zowel mentaal als fysiek. In de historie worstelde het pad zich als het ware van strandwal naar Vlietoever, door een moeilijk begaanbaar omgeving door moerasachtige, veenachtige omstandigheden. Vandaag gebeurt het dwars door de nieuwe woonwijk Park Allemansgeest. In deze nieuwe omgeving is het pad aanleiding voor speelplekken, voor wandelen en voor kijkplezier. Het speciaal ontworpen kunstwerk, de inrichting van het pad en de informatievoorziening zullen eraan bijdragen dat de oorspronkelijke beleving van het veenpad niet vergeten wordt.

Wilgentenen

Het oorspronkelijke pad was geconstrueerd van staken en tenen van veelal wilgenhout. Dit beeld is gebruikt om een beheersbare openbare ruimte te ontwerpen. Enerzijds komt dit terug in de beplanting van wilgen in grasruigte. De belendende erfafscheidingen van de woningen zijn met wilgentenen vlechtwerken gemaakt en de poorten van de achterpaden zijn gefabriceerd van gietijzer met eikenhout. Het wandelpad volgt het tracé van de archeologische vondst en is uitgevoerd in asfalt. Hier is een bijzondere print voor gemaakt, die in het asfalt is gewalst.