Locatie:
Stellendam
Opgave:
Vogel- en natuurobservatorium
Opdrachtgever:
Vogelbescherming Nederland
Samenwerking
-
Planteam:
KOW
Oppervlakte:
50 ha
Ontwerpperiode
2016
Status:
geaccodeerd
Participatie:
-
Vogelkijkhut - Haringvliet
Dit verhaal brengt natuur en beleving samen. Op deze mooie (vogelbroed)plek is de route naar de ‘stilteplek’ nogal extreem. Je beweegt van industrieterrein naar fragiel natuurlandschap. Onze route ‘architecturale’ ontwerpt deze transitie, door de natuur te zien als museum waar wij (als bezoeker) te gast zijn. Wij willen hier niet alleen de mooie flora en fauna etaleren, maar ook de elementen wind, water en getijwerking ervaarbaar en voelbaar maken. In dit verhaal dalen we langzaam af naar de ultieme beleving op het eiland in de Haringvliet.
Natuurparel
Het Haringvliet is een natuurparel. Deze deltanatuur maakt onderdeel uit van een ecologisch netwerk van Europese schaal, waarbij de overgang van zout naar zoet, van hoog naar laag en van droog naar nat bepalend is voor de natuurlijke waarde van het gebied. Doordat op korte termijn de Haringvlietsluizen op een kier gaan zal deze overgang worden versterkt, maar tevens worden gecontroleerd om de bestaande biotopen te beschermen. In deze natuurparel krijgt het natuurobservatorium haar plek. Dat betekent; in de overgang van zout naar zoet, van hoog naar laag en van droog naar nat.
Verzameling van belevenissen
Het Haringvliet is een landschappelijke verzameling van belevenissen, waarvan sommigen verborgen en ontoegankelijk zijn en anderen, zoals Tiengemeten zijn verworden tot aantrekkelijke recreatieve bestemmingen. In deze verzameling van natuurlijke belevenissen ligt een sleutel naar succesvolle en jaarronde recreatie. Het is de opgave om deze belevenissen inzichtelijk te maken en aan elkaar te verbinden. Door haar centrale ligging kan het Natuurobservatorium hier een bijzondere plek in innemen. De combinatie van parkeergelegenheid en haven (aanlegplaats) bieden de gelegenheid om de verschillende bezoekers te ontvangen en ook te ‘verspreiden’ over het gebied.
Indeling natuur
Jarenlang heeft de mens de overhand gehad in het Haringvliet. Door ‘cultuurlijke’ ingrepen is de natuur letterlijk ‘ingedamd’. Deze situatie veranderd! De verschillende natuurgebieden worden samengebracht tot een robuust natuurgebied. Hierin krijgt de mens een zorgvuldig afgewogen positie. Enerzijds ter bescherming van de bijzondere natuur, maar anderzijds ook om de mens deelgenoot, ambassadeur en medefinancier te maken van het gebied. We doen dit met zorg; veel natuurlijke belevenissen bestaan door de absentie van mensen hun veelal rumoerige (verstorende) aanwezigheid. Het is daarom zaak de recreant te begeleiden in een overgang van de gebouwde omgeving naar natuur, van rumoer naar absolute rust! Dit doen we door gebieden te zoneren in routes en verblijfsplekken in te richten die passen bij de landschappelijke typologieën. Door het gebied in te delen in Topnatuur, Zwerfnatuur en Doenatuur, worden er zorgvuldige keuzes gemaakt, waarin de relatie van de mens ten opzichte van de natuur goed kan worden overwogen. In de Topnatuur heerst de natuur en is de mens slechts een observant. In de Zwerfnatuur mogen mensen rondwandelen op voorgeschreven paden en mag de natuur niet worden verstoord. In de Doenatuur kan de mens zich actief onderdompelen in een natuurlijke omgeving, waarin er kan worden samengewerkt met ‘de elementen’. Op het snijvlak van deze drie varianten van natuur ligt ‘het natuurobservatorium’.
